Kitaplar

“Montaigne okurken aniden kitabı kapatıp şu soruyu kendine sormayan varsa aklına şaşarım: ‘Benim hakkımda bu kadar çok şeyi nereden biliyor?’” Bernard Levin - The Times Tür tür insanla nasıl geçinilir, sevilen birinin kaybı nasıl atlatılır, ağlayan komşu nasıl teselli edilir, insan kusurlarıyla nasıl barışır? Hepsi daha büyük bir sorunun türevleri: Nasıl yaşanır? Çoğuları tarafından ilk modern insan olarak görülen Rönesans asilzadesi Michel Eyquem de Montaigne bu kadim soruya fena halde takıktı. Düşüncelerini daha önce kimsenin yazmadığı bir formda, son derece kişisel bir dille (bu sebepten “bloggerların atası” olarak da adlandırılır) kağıda dökerek nasıl yaşanır sorusuna cevaplar aradı. “Şöyle olmalı, böyle yapmalı,” diye ahkâm kesmedi. Dürüstçe kendini anlattı ve insanlar onu anlamaya çalışırken, kendilerini anladıklarını fark ettiler. Pascal’dan Virginia Woolf’a, Nietzsche’den Zweig’a kadar pek çok okuru Denemeler’i bir kitaptan ziyade hayat arkadaşı olarak gördüler. Aklı çağının ötesine geçmiş Montaigne’i yaşadığı döneme hapsetmeyi reddeden Sarah Bakewell, kendisine büyük övgü ve Ulusal Kitap Eleştirmenleri Ödülü’nü kazandıran yepyeni bir biyografi formu geliştiriyor; nasıl yaşanır sorusu çerçevesinden, bize hem Montaigne’in iyi yaşamak üzerine düşüncelerini hem de onu bu düşüncelerle buluşturan hayat öyküsünü anlatıyor. Nasıl Yaşanır neredeyse Denemeler kadar dost bir kitap.